Oogst – Indigo

Beschrijving

Indigo (Indigofera tinctoria) Indigo(E)
Verft: Blauwtinten
Grand-teint
Kuipkleurstof

Al duizenden jaren wordt indigo gebruikt om diverse vezels in de mooiste blauwtinten te verven. Vroeger verbouwde men in Nederland wede (Isatis tinctoria) voor het maken van blauwe kleurstof, maar in de 16e eeuw werd de wede verdrongen door de indigo uit Nederlands-Indië en andere Aziatische landen.
Uit de verse indigo bladeren wordt de indigo kleurstof gewonnen en de indigo koek die dan ontstaat wordt tot poeder verwerkt en gebruikt om de verfkuipen te maken.

Indigo is een substantieve kleurstof, wat wil zeggen dat je niet hoeft voor te beitsen.

Indigo lost niet op in water. Om ermee te kunnen verven zal de zuurstof er uit moeten worden gehaald, ook wel ‘reduceren’ genoemd.
Dit doe je door het verfbad eerst basisch te maken met calciumhydroxide en te reduceren met fructose. De indigo lost dan op en kan zich aan de vezels hechten.

Verven met Indigo is magisch. Door de reductie verdwijnt de blauwe kleur zodra je vezels in het verfbad liggen. Wanneer je ze er dan uithaalt en er zuurstof bij komt begint het oxidatieproces. Voor je ogen zie je de kleur langzaam veranderen van groen naar prachtige blauwtinten.

Weetjes
Indigo…
… wordt wel als de ‘Koning’ onder de verfstoffen gezien.

Dit is één van de produc­ten voor natuur­lijke verf­stoffen, die worden beschreven in het boek Eco-verf van Anja Schrik.
(Om lekken te voorkomen, verpakken wij poederstoffen in plastic).

Recept

Basisrecept voor 100 gram wol, zijde of katoen om blauw te verven

Benodigdheden:

– 25 gram indigo
– 50 gram calciumhydroxide
– 75 gram fructose
– 5 knikkers
– elektrisch kookstel of fornuis
– een oude (gietijzeren) pan en zeef
– schort, handschoenen
– (glazen) potten, emmers of bakjes
– 1 kopje azijn
– 2 kopjes huishoudsoda (als je katoen gaat verven)

NB: Indigo is een substantieve kleurstof, wat wil zeggen dat je niet hoeft te beitsen.

Stap 1: Wassen (alleen als je katoen gaat verven, sla stap 1 over als je wol of zijde gaat verven)
Vul een emmer met ruim water en 2 kopjes huishoudsoda en laat daar je katoen 24 uur in staan. Spoel de volgende dag goed uit.

Stap 2:
Los de fructose op in een kom met 200 ml warm water (+/- 90°).

Stap 3:
Vul een goed afsluitbaar emmertje of potje met 200 ml warm water (+/- 90°). Hierin doe je de indigo en knikkers en zorg ervoor dat de deksel goed dicht zit. Nu ga je schudden totdat alle indigo goed is opgelost.

Stap 4:
Los de calciumhydroxide op in een kom met 200 ml warm water en roer goed door.

Stap 5:
Verwarm een pan met +/- 3 liter water en breng tot een temperatuur van ongeveer 50°.

Stap 6:
Voeg eerst de indigo-oplossing toe en roer goed door. Vervolgens de fructose-oplossing en als laatste voeg je de calciumhydroxide-oplossing toe. Deze roer je er heel voorzichtig door om te voorkomen dat er zuurstof in het vat komt.

Stap 7: Verven
Zorg dat de vezels die je gaat verven nat zijn (het overtollige water knijp je eruit). Laat voorzichtig je materiaal in de pan zakken en zorg ervoor dat het goed de ruimte heeft en ondergedompeld is. (Ook hier weer: zorg dat er zo min mogelijk zuurstof in het vat komt door heel voorzichtig door te roeren).

Stap 8:
Haal je materiaal er na een minuut of 5 uit, knijp het goed uit en laat het oxideren aan de lucht.

Stap 9:
Je kan stap 7-8 meerdere keren herhalen om de voor jou juiste kleur te bereiken. Daarna uitspoelen en fixeren in een emmertje water met een kopje azijn.

Stap 10: Fixeren
Spoel de vezels uit en laat het een uur in een emmer water met 1 kopje azijn liggen. Daarna nog een keer goed uitspoelen en te drogen hangen.