Oogst – Ossentongwortel (Alkanet)

Beschrijving

Ossentongwortel (Alkanna tinctoria) Dyer’s Alkanna (E)
Familie: Boraginaceae
Verft: met aluin: Paarstinten en met ijzerIIsulfaat: grijsblauwtinten
Petit-teint
Beitskleurstof en direct vervende kleurstof

Ossentongwortel (Alkanet) komt o.a. voor in Zuid-Europa. Uit de wortels van deze verfplant wordt de verfstof alkannine gewonnen.
Wanneer je wilt gaan verven met ossentongwortel is het belangrijk om te weten dat deze verfstof niet (goed) oplost in water.  Door de ossentong in alcohol (96%) of spiritus te laten weken komt de rode kleurstof goed vrij. Wanneer je dit gedaan hebt kan je het aftreksel toevoegen aan je verfbad en ermee gaan verven.

Weetjes

Ossentongwortel…

• …wordt ook gebruikt om o.a. cosmetische producten, olie, alcohol en hout te kleuren.
• … werd vroeger ook gebruikt om jeuk en brandwonden te behandelen.

Dit is één van de produc­ten voor natuur­lijke verf­stoffen, die worden beschreven in het boek Eco-verf van Anja Schrik.

Recept

Basisrecept voor 100 gram wol, zijde of katoen om paars te verven

Benodigdheden:

– 50 gram ossentongwortel
– 15 gram aluin
– 2 gram wijnsteenzuur
– 50 ml alcohol 96%
– elektrisch kookstel of fornuis
– 2 oude (gietijzeren) pannen
– schort, handschoenen
– waszakje of kaasdoek
– (glazen) potten, emmers of bakjes
– 1 kopje azijn
– 2 kopjes huishoudsoda (als je katoen gaat verven)

Stap 1: Wassen (alleen als je katoen gaat verven, sla stap 1 over als je wol of zijde gaat verven)
Vul een emmer met ruim water en 2 kopjes huishoudsoda en laat daar je katoen 24 uur in staan. Spoel de volgende dag goed uit.

Alvast voorbereiden: Ossentongwortel lost op in alcohol. Water draagt het wel maar haalt de verfstof er niet uit. Laat de ossentongwortel daarom 2-3 dagen weken in 50 ml alcohol 96%. Zorg dat je het in een afsluitbare pot doet want alcohol vervliegt.

Stap 2: Beitsen
Los de aluin en wijnsteenzuur in een potje met heet water op. Doe 3-5 liter water in de (beits)pan en voeg het mengsel van aluin en wijnsteenzuur toe. Week de wol, zijde of katoen in een emmer met water en voeg ze, als ze helemaal doordrenkt zijn, toe aan de beitspan. Breng de temperatuur naar 80 graden (niet warmer). Laat dit ruim een uur laten sudderen. Laat de vezels daarna langzaam in het beitsbad afkoelen. Je kunt dit een nacht laten staan of direct aan de slag gaan.

Stap 3: Verven
Giet het aftreksel van de ossentongwortel door een waszakje in de verfpan en vul deze aan met 3-5 liter water. Doe ook je waszakje met ossentongwortel in de verfpan.
Breng het verfbad naar 60 graden (niet warmer) en laat dit een uur sudderen.
Laat de temperatuur zakken naar 30 graden (Tip om dit proces te versnellen: zet je pan in de wasbak met koud water) en voeg de wol, zijde of katoen toe.
Je kunt de ossentongwortel in de waszak in het verfbad laten liggen tijdens het verven. Zorg er wel voor dat de vezels goed kunnen ‘zwemmen’. Breng de temperatuur  weer naar 60 graden (niet warmer) en laat dit een uur sudderen.
Laat de vezels langzaam in het verfbad afkoelen.
MC-tip:
Laat de vezels na het afkoelen nog een extra nachtje in het verfbad staan.

Stap 4: Fixeren
Spoel de vezels uit en laat het een uur in een emmer water met 1 kopje azijn liggen. Daarna nog een keer goed uitspoelen en te drogen hangen.